Teknoloji Tabanlı Halk Devrimi: Blockchain

Daha önce Bitcoin hakkında bir kaç yazı kaleme aldım. Ancak bu sefer, daha büyük resme odaklanmak gerektiğini düşünüyorum. Bitcoin ve türevlerinin sırtını yasladığı temel teknoloji olan Blockchain’den bahsediyorum!

Son günlerde bu kavramı çok duyuyor olabilirsiniz. Merak etmeyin, her geçen gün daha çok duyacaksınız. Çünkü Blockchain, geleceğe yön verecek teknoloji devrimlerinden biri. Hem de 3 boyutlu yazıcıdan, elektrikli arabadan, simultane çeviri yapan kulaklıktan, Uber’den, AirBnB’den ve daha nicelerinden çok çok daha büyük bir teknolojik devrim.

Blockchain, temel olarak merkezi olmayan bir ağ teknolojisi olarak tanimlanabilir. Sağlıktan, bankacılığa, spordan, oyunlara, finanstan, hükümet hizmetlerine kadar pek çok sektörde uygulama alanı bulabilecek bir alt yapısi mevcut. Alışılagelmiş merkezci hükümet veya şirket sistemlerine tepki olarak doğmuş, yetkiyi bireye veren, gelmiş geçmiş tüm sistemlerden daha güvenli, daha sağlıklı ve daha uygulanabilir bir teknoloji. Sanırım bu kadar methiye giriş için yeterli olacaktır. Gerisini bu teknolojinin faaliyetlerine bırakalım da kendileri anlatsın. Bu teknolojinin gerçekten hayatımızda, çeşitli uygulama alanlarına verilebilecek bir kaç örnekle, nasıl değişiklikler yaratacağına bakacak olursak:

Örneğin Uber, sistemsel olarak sizin yolcu olarak bir yerden başka bir yere gitme isteğinizi yakında bulunan şoförlere ileterek bu hizmete aracı olan bir şirket. Blockchain üzerinden geliştirilecek bir “Smart Contract” ile, bir yolcu olarak sizin bu talebiniz, bişgisayarının işlem gücünü bu amaç doğrultusunda ayırmış herhangi bir bilgisayarın aracı olmasıyla blockchain üzerine kurulu ve “Ledger” adını alan veritabanına işlenebilir ve talebiniz yine bu işlem gücüyle ilgili şoföre iletilebilir. Yani belli bir kod ile, Uber’in yapmış olduğu tüm işlemi otomatik olarak gerçekleştirip bu hizmeti gerçekleştirebilirsiniz.

Başka bir örnek olarak, akıllı ödeme sistemleri verilebilir. Örneğin e-bay gibi C2C(Müşteriden, Müşteriye) ticari işlemlerin yapılabildiği işlemlerin temel amacı, taraflar birbirine, güvenilirliği ispatlanmış bir aracı olmadan güvenemeyeceği için para göndermekten çekinmeleri üzerine kurgulanan bir sistem olarak ifade edilebilir. Ancak yine bu ilişki de, 3. bir parti olmadan, blockchain üzerinden gerçekleştirilebilecek ve yazılan kodun detayına göre paranın transferi için müşteri onayının gerekliliği, iade koşulları, işlem süreleri gibi detaylar bir “Smart Contract” aracılığıyla belirlenerek, tüm işlem saniyeler içerisinde gerçekleştirilebilecek.

Tüm bu kullanım alanlarından ötürü de, Deloitte, 2025’e kadar tüm dünyada gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 10’unun blockchain uygulamalarına bağlı olacağını düşünüyor.

Ayrıca, blockchain’i yalnızca şirketlerin yerini alma protokolü gibi lanse etmek de doğru olmaz. Aynı zamanda blockchain, kişilerin devlet işlemlerinde de kullanabileceği tamamen güvenilir bir platform görevi görebilir. Örneğin, oy verme işleminizi evde ki bilgisayarınızdan oyum çalınır mı veya biri değiştirir mi kaygısı olmadan yapabilirsiniz. Çünkü merkezi olmayan blockchain ile, oyunuz aynı anda binlerce bilgisayara işlenip, üstelik de bu bilgisayarlardan birinin manipüle edilme veya içindeki bilgilerin değiştirilme ihtimaline karşın da birbirini kontrol ederek, sistemin bütününe uymayan bilgisayarı geçersiz bırakacak şekilde güvenliğini sağlamasıyla hiç bir endişeye yer bırakmamaktadır.

Blockchain üzerinden yürütülen her işlemin bir parçası da, başlı başına paranın kontrolünü devletlerden alıp kullanıcıların kontrolüne veren finansal devrim ayağı oluyor. En genel şekliyle, tüm bu Blockchain işlemlerini gerçekleştirmek üzere işlemci güçlerini ayırmış kişiler, kendilerine “miner” deniyor, siyasi oyun aracı dolar ile değil, yine tamamen Blockchain teknolojisi üzerinden oluşturulmuş, Bitcoin, Ethereum vb. coinler ile ödüllendiriliyor. Yeni bu devrimsel teknolojinin kendine ait sanal para birimleri de var.

İnternette Blockchain’in kullanım alanları diye arama yaparak, pek çok daha fazla yaşam alanına etkisi hakkında bilgi edinebilirsiniz. Ancak temel olarak bilinmesi gereken şu ki, blockchain tüm dünyada gerçekleşmekte olan bir sistem değişikliği, başka bir deyişle teknoloji tabanlı toptan bir halk devrimi!

Leave a Reply